Τετάρτη 4 Μαρτίου 2020. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Κράτα με να σε Κρατώ» που στόχο έχει την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα που αφορούν την αναπηρία, πραγματοποιήσαμε με τους μαθητές των τμημάτων Α1 και Β2 του σχολείου μας εκπαιδευτική επίσκεψη στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης και στο Κέντρο Νέων του Δήμου Ρεθύμνου. Σκοπός μας η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης.
1ος Σταθμός: Τέχνη και αναπηρία
Πως κινείσαι όταν δεν βλέπεις; Πως εκφράζεσαι όταν δεν μιλάς; Πως γράφεις ή δένεις τα κορδόνια σου όταν τα χέρια δεν σε βοηθούν; Πως αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο όταν δεν αντιλαμβάνεσαι τα χρώματα; Πως τον αντιμετωπίζεις όταν κάνει τόση φασαρία και κινείται ασταμάτητα γύρω σου ενώ εσύ είσαι αυτιστικός; Με όχημα την τέχνη και οδηγό τη μουσειοπαιδαγωγό κα Σοφία Τρούλη «περιπλανηθήκαμε» στους χώρους του μουσείου και της αναπηρίας. Μέσα από παιχνίδια και δραστηριότητες, με χρωματιστά φτερά και μαντήλια, με γάντια και κουταλάκια είδαμε έναν άλλο κόσμο, διαφορετικό από το δικό μας. Βιώσαμε, νιώσαμε… συνειδητοποιήσαμε!
Ταξιδέψαμε σε άλλους τόπους, σε άλλες εποχές. Γνωρίσαμε άγνωστες πτυχές της ζωής μεγάλων ανθρώπων όπως ο Όμηρος, ο Μπετόβεν, ο Αϊνστάιν, ο Βαν Γκογκ, ο Ματίς, η Φρίντα Κάλο και ο Στίβεν Χόκινγκ. Είδαμε τη δύναμη της θέλησης και της ψυχής να ξεπερνά τα εμπόδια της αναπηρίας, να δημιουργεί και να μεγαλουργεί. Είδαμε τη δύναμη της τέχνης να δίνει κουράγιο και να γίνεται διέξοδος στην αναπηρία· να στέλνει μηνύματα και να νουθετεί. Μέσα από χρώματα, πίνακες, κείμενα και πρόσωπα είδαμε την αναπηρία με μια άλλη ματιά, αλλά και την τέχνη με τρόπο πρωτόγνωρο και μοναδικό.
Όμως δεν μείναμε μόνο εκεί. Μιλήσαμε και για την πόλη μας. Γι’ αυτά που μας αρέσουν και αυτά που μας πληγώνουν. Και σχεδιάσαμε στο χαρτί με τα δικά μας χρώματα και συναισθήματα όσα θέλουμε να αλλάξουμε για να γίνει η πόλη μας μια πόλη που θα αντιλαμβάνεται, μια πόλη που θα σέβεται, μια πόλη… για όλους.
Ταξιδέψαμε σε άλλους τόπους, σε άλλες εποχές. Γνωρίσαμε άγνωστες πτυχές της ζωής μεγάλων ανθρώπων όπως ο Όμηρος, ο Μπετόβεν, ο Αϊνστάιν, ο Βαν Γκογκ, ο Ματίς, η Φρίντα Κάλο και ο Στίβεν Χόκινγκ. Είδαμε τη δύναμη της θέλησης και της ψυχής να ξεπερνά τα εμπόδια της αναπηρίας, να δημιουργεί και να μεγαλουργεί. Είδαμε τη δύναμη της τέχνης να δίνει κουράγιο και να γίνεται διέξοδος στην αναπηρία· να στέλνει μηνύματα και να νουθετεί. Μέσα από χρώματα, πίνακες, κείμενα και πρόσωπα είδαμε την αναπηρία με μια άλλη ματιά, αλλά και την τέχνη με τρόπο πρωτόγνωρο και μοναδικό.
Όμως δεν μείναμε μόνο εκεί. Μιλήσαμε και για την πόλη μας. Γι’ αυτά που μας αρέσουν και αυτά που μας πληγώνουν. Και σχεδιάσαμε στο χαρτί με τα δικά μας χρώματα και συναισθήματα όσα θέλουμε να αλλάξουμε για να γίνει η πόλη μας μια πόλη που θα αντιλαμβάνεται, μια πόλη που θα σέβεται, μια πόλη… για όλους.
«Δώσε φως στο σκοτάδι!»
«Μην εμποδίζεις τη ζωή μου. Γίνε ένας μαζί μου!»
«Μην εμποδίζεις τη ζωή μου. Γίνε ένας μαζί μου!»
2ος Σταθμός: Η αναπηρία έχει ονοματεπώνυμο
Κατευθυνθήκαμε στο Κέντρο Νέων του Δήμου Ρεθύμνου. Εκεί μας περίμεναν η κα Πόπη Κατσιπουλάκη και ο κος Μανώλης Κοπανάκης, μέλη και οι δύο του Σωματείου Ατόμων με Αναπηρία Ρεθύμνου (ΣΑμεΑ Ρεθύμνου), καθώς η κα Πόπη έχει αναπηρία όρασης και ο κος Μανώλης είναι παραπληγικός σε αναπηρικό αμαξίδιο. Καθίσαμε δειλά και αμήχανα απέναντι τους. Μετά τις απαραίτητες συστάσεις η κα Πόπη πήρε το λόγο. Σαν σε παραμύθι η γλυκιά και ήρεμη φωνή της μας καθήλωσε! Μας μίλησε για τη ζωή της, τα όνειρά της, την πορεία της ως εκπαιδευτικός. Αλλά και για την αναπηρία που ήρθε αργότερα στη ζωή της· Τις δυσκολίες, τις προκλήσεις, την αποφασιστικότητα, τη συνεχή διεκδίκηση και τη δύναμη ψυχής. Μας ταξίδεψε και πίσω στο χρόνο, στις αρχές του 19ου αιώνα, τότε που ένα δωδεκάχρονο τυφλό αγόρι, ο Λουδοβίκος Μπράιγ ανακάλυπτε ένα πρωτοποριακό σύστημα γραφής και ανάγνωσης που έμελλε να αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων με αναπηρία όρασης. Μπροστά μας στο τραπέζι και μια μηχανή Μπράιγ. Βάλαμε τα χέρια μας επάνω και δειλά δειλά σχηματίσαμε γράμματα και λέξεις ακολουθώντας τις οδηγίες της κας Πόπης. Δίπλα κι ένα παραμύθι, χωρίς εικόνες! Με εκείνες όμως τις μικρές κουκκίδες που όταν καταφέρεις να τις ψηλαφίσεις και να τις διαβάσεις οι εικόνες ξεπετάγονται υπέροχες μπροστά σου!
Μέσα από τις καθημερινές ιστορίες του κου Μανώλη και της κας Πόπης μάθαμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν από την έλλειψη προσβασιμότητας σε κάποιους χώρους και κτίρια, αλλά και την έλλειψη σεβασμού απέναντι τους από τους συμπολίτες μας. Είδαμε την πόλη μας με μια άλλη ματιά. Συνειδητοποιήσαμε πόσο ο σεβασμός των δικαιωμάτων τους, όπως η ασφαλής μετακίνηση ή οι ελεύθεροι χώροι στάθμευσης ΑμεΑ, κάνει τη ζωή τους πιο εύκολη και πως οι κακές πρακτικές και συμπεριφορές μας τη δυσκολεύουν. Και βέβαια συνειδητοποιήσαμε πως μπορούμε να κάνουμε την πόλη μας πιο φιλική για όλους.
Μέσα από τις καθημερινές ιστορίες του κου Μανώλη και της κας Πόπης μάθαμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν από την έλλειψη προσβασιμότητας σε κάποιους χώρους και κτίρια, αλλά και την έλλειψη σεβασμού απέναντι τους από τους συμπολίτες μας. Είδαμε την πόλη μας με μια άλλη ματιά. Συνειδητοποιήσαμε πόσο ο σεβασμός των δικαιωμάτων τους, όπως η ασφαλής μετακίνηση ή οι ελεύθεροι χώροι στάθμευσης ΑμεΑ, κάνει τη ζωή τους πιο εύκολη και πως οι κακές πρακτικές και συμπεριφορές μας τη δυσκολεύουν. Και βέβαια συνειδητοποιήσαμε πως μπορούμε να κάνουμε την πόλη μας πιο φιλική για όλους.
Φύγαμε γεμάτοι σκέψεις και συναισθήματα. Δυο σταθμοί που μας δίδαξαν, μας ευαισθητοποίησαν και μας έβαλαν στη θέση των ανθρώπων αυτών που καθημερινά παλεύουν με δύναμη και αξιοπρέπεια να ξεπεράσουν όχι μόνο τη δυσκολία της αναπηρίας τους αλλά και τα εμπόδια που εμείς τους βάζουμε. Είδαμε ότι πίσω από αυτό που ονομάζουμε άτομα ΑμεΑ υπάρχουν άνθρωποι με ονοματεπώνυμο, με ανάγκες, δικαιώματα, συναισθήματα και μια μεγάλη αγκαλιά για όλους μας!!!
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί της δράσης: Κωφοπούλου Ιγνατία, Σιπητάνος Κωνσταντίνος και Μαρία Στάμαργα.
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί της δράσης: Κωφοπούλου Ιγνατία, Σιπητάνος Κωνσταντίνος και Μαρία Στάμαργα.
Συντάκτης
Κείμενο & φωτογραφίες: Ιγνατία Κωφοπούλου, εκπαιδευτικός Π.Γ.Ρ.Π.Κ.