Μαθαίνουμε και παίζουμε στο μουσείο της Ελεύθερνας
Την Πέμπτη 18 Μαΐου 2023, Παγκόσμια Ημέρα των Μουσείων, δύο τμήματα της Β τάξης του Πειραματικού Γυμνασίου Ρεθύμνου, το Β3 και Β4, επισκέφτηκαν το μουσείο της Ελεύθερνας “Ο Όμηρος στην Κρήτη”, στο πλαίσιο της διδασκαλίας του ομηρικού έπους της Ιλιάδας, έχοντας την ευκαιρία να εμπλακούν για δύο ώρες σε δραστηριότητες γνήσιας ψυχαγωγίας και βιωματικής μάθησης.
Αρχικά, οι μαθητές απόλαυσαν στον κήπο του Μουσείου την θεά προς τον Ψηλορείτη, την Ίδη, και ανακάλεσαν το μύθο των Κουρητών για να γνωρίσουν ότι το όνομα της αρχαίας Ελεύθερνας συνδέεται με έναν κουρήτη, τον Ελευθήρα. Αφού πληροφορήθηκαν από την αρχαιολόγο της ανασκαφής, Βικτώρια Κουντούρη, για την πορεία των ανασκαφών και προϊδεάστηκαν για την αρχαιολογική αξία των ευρημάτων στην Νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, ξεναγήθηκαν στα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου. Μέσα από την παρατήρηση μεγεθών, υλικών κατασκευής, απεικονίσεων και διακοσμητικών στοιχείων, και μέσα από τις κατάλληλες ερωτήσεις της κυρίας Κουντούρη, κονστρουκτιβιστικά, τα παιδιά συνέδεσαν τις γνώσεις τους με τα μουσειακά αντικείμενα και (ανα)γνώρισαν στην πρώτη αίθουσα αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στην καθημερινή ζωή. Στην τρίτη αίθουσα που αφορά τα ταφικά έθιμα, είδαν την αφήγηση του Ομήρου να παίρνει σάρκα και οστά βλέποντας την ταφική πυρά Ελευθερναίου πολεμιστή, δίπλα από την οποία είχε γίνει, όπως προκύπτει, εκδικητική εκτέλεση αιχμαλώτου, όπως ακριβώς στη Ραψωδία Ψ ο Όμηρος αφηγείται την εκτέλεση 12 αιχμαλώτων από τον Αχιλλέα μπροστά από την ταφική πυρά του Πατρόκλου. Έτσι, σκηνές από τον Όμηρο ζωντάνεψαν, καθώς ανακαλύπταμε τα εκθέματα του Μουσείου. Είδαμε αγνύθες και σφονδύλια που χρησιμοποιούνταν στον αργαλειό για την υφαντική, όπως περιγράφει ο Όμηρος τις αριστοκράτισσες Ελένη, Πηνελόπη, Ανδρομάχη να υφαίνουν. Λέβητες σαν αυτούς που ο Αγαμέμνονας προσέφερε στον Αχιλλέα, κρατήρες και οινοχόες στις οποίες αναμείγνυαν νερό και κρασί, ξίφη και αιχμές δοράτων ηρώων πολεμιστών, σαν αυτά που χρησιμοποιούσαν οι ήρωες μας στις ομηρικές μάχες, και πλούσια χρυσά κοσμήματα που ταιριάζουν σε αριστοκράτισσες πριγκίπισσες. Έτσι με την περιήγηση στις αίθουσες του Μουσείου και τα διαφορετικά κτερίσματα που συνόδευαν τις ταφές των ηρώων, αναπλάσαμε αυτό το ηρωικό παρελθόν που περιγράφει ο Όμηρος στα έπη του.
Η επίσκεψη στο Μουσείο δεν θα μπορούσε να κλείσει χωρίς παιχνίδι και κατασκευές! Και τι καλύτερο από μια βιωματική δραστηριότητα που θύμιζε μικρό κυνήγι εκθεμάτων στο μουσείο, κυνήγι που απαιτούσε επίλυση γρίφων σε συνδυασμό με κατασκευές από πηλό αλλά και σύνθεση παζλ. Στο ύπαιθρο του Μουσείου οι μαθητές του κάθε τμήματος χωρίστηκαν σε 4 ομάδες (Πολεμιστές ή Πριγκίπισσες) και με την επίλυση γρίφων και την συναρμολόγηση παζλ που αποκάλυπταν εκθέματα, οι μαθητές καλούνταν να αναζητήσουν και να φωτογραφίσουν στο μουσείο κάποιο έκθεμα. Έτσι για παράδειγμα σ’ έναν γρίφο, οι πριγκίπισσες κλήθηκαν, καθώς συναρμολογούσαν το αντίστοιχο κόσμημα σε παζλ, , να εντοπίσουν, να φωτογραφίσουν και να «κατασκευάσουν» το περίαπτο σε σχήμα ματιού με αιγυπτιακή πάστα μπλε και χρυσό (κόσμημα λαιμού), ενώ οι πολεμιστές συνδυάζοντας τα εκθέματα που φανερώνονταν με το παζλ και τον γρίφο, κλήθηκαν να εντοπίσουν έναν πεσσό (ζάρι) σαν αυτούς που έπαιζε ο Αχιλλέας και ο Αίαντας στην ανάπαυλα της μάχης, αλλά και να τον κατασκευάσουν! Όλοι οι μαθητές ενεπλάκησαν σε κατασκευές από πηλό και χάρηκαν τα παζλ, τους γρίφους και τα επιτεύγματα της ομάδας τους. Έτσι, μικροί και μεγάλοι απολαύσαμε την επίσκεψή μας στο Μουσείο της Ελεύθερνας αναγνωρίζοντας την αξία της βιωματικής μάθησης και των οργανωμένων δραστηριοτήτων.
Η επίσκεψη στο Μουσείο δεν θα μπορούσε να κλείσει χωρίς παιχνίδι και κατασκευές! Και τι καλύτερο από μια βιωματική δραστηριότητα που θύμιζε μικρό κυνήγι εκθεμάτων στο μουσείο, κυνήγι που απαιτούσε επίλυση γρίφων σε συνδυασμό με κατασκευές από πηλό αλλά και σύνθεση παζλ. Στο ύπαιθρο του Μουσείου οι μαθητές του κάθε τμήματος χωρίστηκαν σε 4 ομάδες (Πολεμιστές ή Πριγκίπισσες) και με την επίλυση γρίφων και την συναρμολόγηση παζλ που αποκάλυπταν εκθέματα, οι μαθητές καλούνταν να αναζητήσουν και να φωτογραφίσουν στο μουσείο κάποιο έκθεμα. Έτσι για παράδειγμα σ’ έναν γρίφο, οι πριγκίπισσες κλήθηκαν, καθώς συναρμολογούσαν το αντίστοιχο κόσμημα σε παζλ, , να εντοπίσουν, να φωτογραφίσουν και να «κατασκευάσουν» το περίαπτο σε σχήμα ματιού με αιγυπτιακή πάστα μπλε και χρυσό (κόσμημα λαιμού), ενώ οι πολεμιστές συνδυάζοντας τα εκθέματα που φανερώνονταν με το παζλ και τον γρίφο, κλήθηκαν να εντοπίσουν έναν πεσσό (ζάρι) σαν αυτούς που έπαιζε ο Αχιλλέας και ο Αίαντας στην ανάπαυλα της μάχης, αλλά και να τον κατασκευάσουν! Όλοι οι μαθητές ενεπλάκησαν σε κατασκευές από πηλό και χάρηκαν τα παζλ, τους γρίφους και τα επιτεύγματα της ομάδας τους. Έτσι, μικροί και μεγάλοι απολαύσαμε την επίσκεψή μας στο Μουσείο της Ελεύθερνας αναγνωρίζοντας την αξία της βιωματικής μάθησης και των οργανωμένων δραστηριοτήτων.
Αξίζει να ειπωθεί πως πριν από την επίσκεψη στο μουσείο, οι μαθητές προετοιμάστηκαν παρακολουθώντας και συζητώντας την διαδικτυακή ταινία του μουσείου «ο Όμηρος στην Κρήτη», αλλά και κατά την επιστροφή τους στο σχολείο, αφού έγραψαν τις εντυπώσεις τους ανώνυμα, ολοκλήρωσαν την δράση με τη δημιουργία του δικού μας Μουσείου της Ελεύθερνας. Τα χαρτόνια και οι κατασκευές όλων των ομάδων εκτέθηκαν σε μια αίθουσα του σχολείου, όπου διαχύθηκαν οι δράσεις μας σε μαθητές και καθηγητές.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Βικτώρια Κουντούρη, αρχαιολόγο, για την άψογη συνεργασία μας, που υπήρξε προϋπόθεση για την επιτυχία αυτής της δράσης. Η κ. Κουντούρη αφενός αφιέρωσε προσωπικό της χρόνο σε συνάντησή μας για τη διοργάνωσης της όλης επίσκεψης, μέρες πριν την επίσκεψή μας στο μουσείο, αφετέρου με τον τρόπο της έκανε ενδιαφέρουσα την ξενάγηση για τους μαθητές. Επίσης, θερμό ευχαριστώ στην συνάδελφο Έρη Ρενιέρη (ΠΕ02) για την υποστήριξη και την βοήθεια στην υλοποίηση της δράσης, όπως και στις συνοδούς εκπαιδευτικούς Βενετία Γιαντσελίδου (ΠΕ02.50) και Χρυσή Ψυχαράκη (ΠΕ11), αλλά και στις φοιτήτριες Ιωάννα Αρβανίτη και Αγγελική Καλλιγιάννη για την φωτογραφική κάλυψη. Υπεύθυνη της διδακτικής επίσκεψης-βιωματικής δράσης ήταν η Ζωή Λέκκα, φιλόλογος του σχολείου μας.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Βικτώρια Κουντούρη, αρχαιολόγο, για την άψογη συνεργασία μας, που υπήρξε προϋπόθεση για την επιτυχία αυτής της δράσης. Η κ. Κουντούρη αφενός αφιέρωσε προσωπικό της χρόνο σε συνάντησή μας για τη διοργάνωσης της όλης επίσκεψης, μέρες πριν την επίσκεψή μας στο μουσείο, αφετέρου με τον τρόπο της έκανε ενδιαφέρουσα την ξενάγηση για τους μαθητές. Επίσης, θερμό ευχαριστώ στην συνάδελφο Έρη Ρενιέρη (ΠΕ02) για την υποστήριξη και την βοήθεια στην υλοποίηση της δράσης, όπως και στις συνοδούς εκπαιδευτικούς Βενετία Γιαντσελίδου (ΠΕ02.50) και Χρυσή Ψυχαράκη (ΠΕ11), αλλά και στις φοιτήτριες Ιωάννα Αρβανίτη και Αγγελική Καλλιγιάννη για την φωτογραφική κάλυψη. Υπεύθυνη της διδακτικής επίσκεψης-βιωματικής δράσης ήταν η Ζωή Λέκκα, φιλόλογος του σχολείου μας.
Αποτίμηση των μαθητών:
Συντάκτης
Κείμενο: Ζωή Λέκκα, Φιλόλογος, εκπαιδευτικός Π.Γ.Ρ.Π.Κ.